Thỏa thuận đã được ký trong chuyến thăm của Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev tới Thổ Nhĩ Kỳ. Dự án này được coi là nguồn cung cấp chính khí đốt cho Dự án Hành lang khí đốt phía Nam, thay thế cho các dự án cung cấp khí đốt của Nga ở châu Âu. Theo hiệp định, mỗi năm Azerbaijan sẽ cung cấp cho châu Âu 10 tỉ m3 khí đốt.

Chuyến thăm của Tổng thống Aliyev đã được công bố một cách khiêm tốn trên báo chí Azerbaijan. Tổng thống tới thành phố Izmir để cùng với Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tham dự lễ khởi công một nhà máy lọc dầu mới. Phía Azerbaijan đã đầu tư 5 tỉ USD để xây dựng nhà máy này. Trên thực tế, cuộc gặp gỡ của Tổng thống Aliyev với Thủ tướng Erdogan khẳng định mối quan hệ chiến lược sâu sắc giữa hai nước và giáng một đòn vào các vị trí của Tập đoàn khí đốt Gazprom của Nga ở châu Âu.

Ngoài việc khởi công nhà máy lọc dầu liên doanh, Tổng thống Aliyev và Thủ tướng Erdogan đã dự lễ khánh thành Nhà máy AYPE-T, sẽ sản xuất polyethylene hiện đang có nhu cầu rộng rãi trên thế giới. Ngoài 160.000 tấn nguyên liệu này, mỗi năm nhà máy này sẽ sản xuất 11 loại sản phẩm. Tại thành phố Izmir cũng đã diễn ra phiên họp đầu tiên của Hội đồng hợp tác chiến lược cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ – Azerbaijan với sự tham gia của các Bộ trưởng hai nước. Hai bên đã thảo luận các vấn đề phát triển các lĩnh vực khác nhau của các mối quan hệ song phương. Sự kiện chính ở Izmir là việc ký kết hiệp định khí đốt.

Ngoài việc mỗi năm cung cấp 10 tỉ m3 khí đốt từ Azerbaijan sang châu Âu, hai bên đã đồng ý về khối lượng cung cấp khí đốt cho Thổ Nhĩ Kỳ từ mỏ Shah Deniz sau năm 2017 và thỏa thuận quá cảnh khí đốt của Azerbaijan qua Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Aliyev nhấn mạnh trong những năm tới, Azerbaijan sẽ tăng đáng kể việc cung cấp khí đốt: trong khuôn khổ hợp đồng cho giai đoạn khai thác đầu tiên ở mỏ Shah Deniz, mỗi năm Thổ Nhĩ Kỳ nhận được 6,6 tỉ m3 khí đốt của Azerbaijan và trong khuôn khổ giai đoạn hai có thể cung cấp thêm 6 tỉ m3.

Việc cung cấp khí đốt cho châu Âu có thể sẽ được bắt đầu trước năm 2017. Hiện Thổ Nhĩ Kỳ đã tái xuất khẩu một phần khí đốt của Azerbaijan cho Hy Lạp. Việc có Hiệp định quá cảnh khí đốt giữa Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ thực tế đã kết nối chuỗi năng lượng sang châu Âu và khu vực biển Caxpi. Thỏa thuận này mở đường sang châu Âu không chỉ cho khí đốt từ mỏ Shah Deniz mà cả các mỏ khí đốt khác của Azerbaijan.

Ông Aliyev Seymour tổng kết: “Với việc ký kết một thỏa thuận quá cảnh, châu Âu đã trở nên gần gũi hơn với Azerbaijan. Điều này được giải thích bởi sự cấp thiết đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng ở EU để bảo đảm an ninh năng lượng, nhất là khi Azerbaijan là nhà cung cấp đầy tiềm năng với trữ lượng khí đốt ước tính lên tới 2,6 tỉ m3”.

Theo Petrotimes